ارزیابی میزان دوز دریافتی ناشی از امواج رادیو فرکانسی ساطع شده از ماژول های ولتاژ بالای پزشکی
موسی مرادی1* ، علیرضا کمالی اصل1 ، محمد رضا آی2
1- گروه مهندسی پزشکی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2- گروه فیزیک و مهندسی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران
(*mosa.moradi@mail.sbu.ac.ir)چکیده:
مقدمه: علی رغم اینکه تاکنون در مقالات مختلف، به طور صریح از تاثیر امواج رادیو فرکانسی(RF) روی سلامتی انسان گزارشی داده نشده است، اما در صورت جذب این امواج در بدن، دمای آن بالا رفته و اثرات گرمایی را بروز می دهند به طوری که هرچه شدت موج رادیویی ورودی به بدن زیاد باشد احتمال ابتلا به سرطان ها مخصوصا در ناحیه سر و سیستم عصبی بدن افزایش می یابد. در این مقاله، دوز ناشی از ماژول ولتاژ بالا، ساخته شده برای سیستم اسپکت، اندازه گیری شده و میزان خطر پذیری امواج ناشی از آن با توجه به گزارش های ICNIRP ، برای هر اندام از بدن شخص تحت پرتو مشخص گردیده است.
مواد و روش ها: در این مقاله، دوز ناشی از ماژول ولتاژ بالا در حالت کلیدزنی و در فرکانس های مختلف با استفاده از دوز سنج سنتیلاتوری ALNOR سنجیده شده است. نرخ دوز و دوز تجمعی ناشی از هر فرکانس کاری در طی مدت زمان 15 دقیقه با ازای هر فرکانس، اندازه گیری و ثبت گردید. در پایان دوز محیطی نیز با خاموش کردن ماژول اندازه گرفته شد و دوز خالص دریافتی از امواج RF در هر فرکانس مشخص گردید. همچنین حداکثر عمق نفوذ برای موج RF ورودی به بدن (δ) و نرخ زمانی جذب انرژی الکترومغناطیسی (SAR) توسط بافت بیولوژیکی با واحد Watt/Kg را می توان برای هر بافت بدست آورد.
نتایج: از نتایج ثبت شده و مقایسه آن ها با گزارشات ICNIRP مشخص گردید که حداکثر مقدار دوز دریافتی شخص کاربر در مدت 15 دقیقه کار با دستگاه از 0.31 µSV/h تجاوز نمیکند (ماژول باید دارای شیلد آلومینیومی مناسب باشد) . در نتیجه با توجه به منابع پرتوزای دیگر، مدت زمان کار مداوم با دستگاه برای شخص نباید از 10 ساعت بیشتر شود. همچنین با نرم افزار متلب، یک منحنی مشخصه (همانند منحنی نرخ تیوپ X) جهت کار ایمن با ماژول در فرکانس های مختلف، ترسیم و گزارش شد.
در نهایت فاکتور δ و SAR برای اندام سر (At-risk) در فرکانس 55 KHz به ترتیب برابر با 0.169 µm و 39.21 Watt/Kg بدست آمدند.
بحث و نتیجه گیری: تمامی مقادیر دوز اندازه گیری شده در فرکانس های مورد آزمایش، در مدت زمان 15 دقیقه، از حد مجاز گزارش شده توسط ICNIRP تجاوز نمی کردند. این موضوع باعث می شود که در طی انجام تست خطری متوجه آزمایش گیرنده نشود
